Vilfredo Pareto - Nowa teoria ekonomi

Tekst jednego z współautorów szkoły lozańskiej.

The New Theories of Economics by Vilfredo Pareto Journal of Political Economy volume 5, 189?

Several criticisms of a work(1*) that I have recently published have shown me that certain points of view from which the new economic theories can be considered have not been thoroughly understood. In this paper I propose to give a brief expose of these theories. The present study is purely objective. It is not my intention to point out the part played by the various economists in the formulation of the new theories, nor have I attempted to separate the large amount of work done by my predecessors from my own modest contribution. If I sometimes speak in my own name, I do so merely to avoid placing the responsibility on other writers for errors I may have introduced into their theories. As a matter of fact, art has always preceded science. When in the course of the evolution of human knowledge art and science have drifted apart, critics have never been wanting who were ready to assert that science was productive of no useful results. Criticisms of this kind are largely founded on the fact that a science has not nearly so immediate a utility as the cognate art. It is also to be said that art cannot confine itself to its teaching function; it must also demonstrate its persuasive power. Consequently art is obliged to make use of certain rhetorical devices with which science has nothing to do. As the most persuasive reasoning is not always the soundest, it happens that economic science often differs from economic art in the means of expression employed. Science considers means of expression solely from the point of view of their power to disclose the truth, whereas art must primarily consider their efficiency as means of persuasion. From this it follows that economic science will not hesitate to use mathematics, philology, physiology, etc.; whereas art can draw upon these sciences to but a very limited extent for fear of not being understood by the majority of those it undertakes to persuade. It is not my intention at this point to consider the general question of the utility of the pure sciences. In passing it may be said by way of illustration that any person who believes in the uselessness of the science of astronomy will act prudently in not reading a book the title of which shows that it treats of this subject. On the other hand, if he enjoys reading works on this science it would be foolish for him to stop at every page to express the wish that the author had written a more valuable work, e. g., a trade almanac. It is also to be thoroughly understood that a question may legitimately be entirely ignored or wholly put aside, but if it is considered at all it must be treated as fully as the resources of the science at the time permit. There can be no doubt that the exact and real sense of the famous phrase of Tacitus: Agri pro numero cultorum ab universis in vices occupantur, quos mox inter se secundum dignationem partiuntur.... has nothing to do with the present welfare of humanity. A statesman having in hand the passage of a law affecting the landed property of his country might therefore be justly condemned were he to waste his time in trying to find out the meaning of this phrase. Any person who might have the time and curiosity to know exactly what had been the system of property among the Germans must needs read the principal authors who have studied this famous phrase of Tacitus. After having once taken up the task it would, however, be very annoying to be interrupted in one's study by the remark of an intruder to this effect: "You are wasting your time. You use too much Latin; you make a mistake in quoting Greek so often, for many cannot read that language. The ancient Germans and their land system are not in my line." To the last remark I can only reply that if you are not interested in a certain line of work you would do better not to interfere but let those proceed without interruption who are interested in the particular subject and who will take the pains to investigate it in every way calculated to lead them to the truth. To acquire wealth may be pleasanter than only to know the manner in which it is distributed. For my part, were I of the opinion that a certain book would contribute more than any other to establish free trade in the world at large I would not hesitate an instant to give myself up heart and soul to the study of this particular work, putting aside for the time all study of pure science. The man in whose power it might be to find out the means of alleviating the sufferings of the poor would have done a far greater deed than the one who contents himself solely with knowing the exact numbers of poor and wealthy people in society. However, if anyone wished to pursue such a line of study, he should be left at liberty to use such means as may enable him to discover the law according to which incomes vary. In speaking of a mathematical formula that gives an approximate expression of this law, Professor Charles Gide says that "the latter is endowed with no power, either of intimidating or discouraging any one of those who aspire to a greater equality of social conditions;" which is equivalent to saying that astronomical studies will not have the power "of intimidating or discouraging" lovers in the choice of a star of their own. The investigator who is in search of the law of the distribution of wealth does not aim to encourage or dissuade anyone; he is simply intent on discovering the truth. This does not imply that some questions are not of greater importance from a strictly scientific view than others. Thus mechanics affords us the means of studying the movements of celestial bodies which attract each other according to a given law, but it is obvious that in this study special attention will center on the movements which take place in so far as bodies are subject to attraction under this law and that no time will be wasted in exhaustive study of other laws that have nothing to do with the matter in hand. Let us therefore put aside, once for all, discussions regarding the greater or less utility of science or its power of persuading anyone to choose for himself between alternatives, and let us direct our attention solely to the laws governing certain phenomena. A reader who may have no interest in following a discussion on this line may as well discontinue his reading. Voltaire tells how Micromegas descended to earth and observed mankind. Micromegas, before he could fully comprehend human actions, would have to perceive that a large class of activities aims at providing what is useful or pleasant, that another class of actions depends on the sentiment arising from the mutual attraction between the sexes, and that there is a third class which does not aim directly at the enjoyments of sense. This third class of actions proceeds on certain sentiments called moral, religious, patriotic, etc. Micromegas, if he is to make progress in the study of this great number of actions going on before him, must soon see the necessity of classifying the activities and examining each class separately. This ordering of things is needful in every line of study. It would not do to blend the study of anatomy with that of chemistry. This does not in the least imply that the anatomist underrates chemistry, or vice versa; it only says that but one subject can be advantageously investigated at a time. Economic questions up to this time have too often been construed to coincide with questions of law. The time has now come to separate the two, just as in its time a separation was made between chemistry and physics. What are the economic results of strikes? This is a question distinct from the other question as to whether laborers have or have not the right to organize strikes. Nothing is gained, from a scientific point of view, in not separating these two very different questions. It must also be well understood that in dealing with a practical case both questions must be solved. Science proceeds by analysis, whereas synthesis is required where practice is concerned. Propositions that are exclusively scientific are of two kinds: (1) descriptive propositions, describing what has taken place so monetary systems are described with reference to time and place; (2) hypothetical propositions, which search into what would have happened under given specific conditions - so, for instance, what would happen if paper money were issued in a country accustomed to a circulation of gold. These two kinds of propositions fairly correspond to those which are in mechanics included under the two heads of actual and virtual movements. Given a system of material points, the problem is to find the actual movements of these points. This is a question following under the first head. Of the second kind would be the question as to what movements these points would describe on the basis of the relations actually existing between them. These latter movements, not realized in fact, but which might have taken place without violating the conditions assumed, are what are called virtual movements. In my opinion both political economy and social science have in view the study of two analogous kinds of movements. The first kind constitutes the doctrine of evolution; it is the class of movements to which social science has given the greater attention. This class of movements is characteristic of the studies which bear the name "historical" in political economy. The second class of movements or questions is of interest as bearing on the problem what relation given specific facts bear to the welfare of humanity; in other words, what are the potential movements conducive to the maximum welfare of humanity? In what relation do they stand to actual movements? These problems can be solved, if at all, through analysis and abstraction. That is to say, an endeavor is to be made to isolate and study the principal phenomenon. Those who censure political economy for pursuing this method seem to be unaware of the fact that all sciences, without exception, must follow this method. Certain critics cry out apodictically against the new theories as being absurd because they attempt to state economic phenomena "in mathematical formula." But no such pretentious attempt has been made. To try to state economic phenomena in the shape of mathematical formula would be very much like the physicist trying to apply without modification his mathematical formula for the descent of falling bodies in a vacuum to the movement of a feather floating on the wind. These critics may therefore be told that, far from aiming to express complex phenomena in a simple formula, economists broadly avow that they do not know and will never know the theory of any concrete phenomena in all its details. They are solely acquainted with ideal phenomena which make a continually closer approximation to the concrete cases. Let us take a very simple example - the fall of a heavy body. The complete theory of its movement is unknown. Who, then, can give us the theory of the movement of a falling feather? If we simplify our problem by supposing a heavy body to be falling in a vacuum and attracted by the earth alone, we may infer the well-known theory of falling bodies. We thereupon complicate the problem by introducing the fact of the air's resistance, and in this way arrive at theories approaching more and more closely to reality. Such are the considerations which lead to the method of successive approximations in political economy. In my Cours I have developed this theory more fully, and therefore shall only indicate its nature here. Rational mechanics gives us a first approximation to the theory of the equilibrium and of the movements of bodies. In the same way the theories of Jevons, Walras, Marshall, Irving Fisher, and others present us with a first approximation to the full theory of economic phenomena. It must be clearly understood that it is only an approximation; it is similar to that just made in the case of the heavy body supposed to fall in a vacuum. Pure economics has no better way of expressing the concrete economic phenomenon than rational mechanics has for representing the concrete mechanical one. It is at this point that there is a place for mathematics. The problem of pure economics bears a striking likeness to that of rational mechanics. Now, in point of empirical fact, men have as yet not succeeded in treating the latter problem without the aid of mathematics. It therefore appears quite legitimate to appeal also to mathematics for assistance in the solution of the economic problem. Many people think that the advantage arising from the use of mathematics consists in making demonstration more rigorous. This is an error. A demonstration well constructed by the method of ordinary logic is just as rigorous as one made by the application of that other kind of logic which bears the name of mathematics. The advantage of mathematics lies chiefly in this, that it permits us to treat problems far more complicated than those generally solved by ordinary logic. Most economists insist upon the mutual dependence of different economic phenomena. But a purely verbal recognition of this fact is not all that can be done or all that is required. What we want is to determine, at least approximately, the relations existing between the economic phenomena under discussion and so obtain a clear conception of their interdependence. A system of equations similar to the one used in mechanics to represent the equilibrium and the movement of bodies is afforded by this method of approximation. This representation is, no doubt, in this way approached in a rough way at best, and yet the approximation serves better than nothing. It is better to know that the earth is nearly round than to imagine that it is a flat surface. Professor Walras' great contribution to economic discussion was his discovery of a general system of equations to express the economic equilibrium. I cannot, for my part, sufficiently admire this portion of his work, but I must add that I entirely disagree with him on what he has to say in his work entitled Etudes d'economie sociale. Professor Walras thinks it possible to draw certain economic deductions from metaphysical principles of jurisprudence. This opinion is worthy of respect, but I am unable to accept it. I am a believer in the efficiency of experimental methods to the exclusion of all others. For me there exist no valuable demonstrations except those that are based on facts. Foremost among the general problems to be solved by mathematics is the question of the determination or indetermination of economic problems. It is well known that wherever the number of conditions (equations) is equal to the number of unknown quantities, a problem is easily solved. This simple consideration helps us instantly to understand why the so-called "laws of maximum prices" contain a logical and formal impossibility. I have endeavored to extend to dynamic questions the use of the equations given for the static equilibrium. The most accurate description possible of the economic phenomenon is to be reached in this way. Is it not a most remarkable fact that a system of equations should thus be able to express not only the general character of economic phenomena, but every single detail as far as we may have any knowledge of them. The entire body of economic theory is henceforth bound together in this way and knitted into an integral whole. If our equations are constructed each for a homogeneous group, and several of these groups are considered, we get the theory of non-competing groups of Cairns and an effectively complete theory of international trade, together with an adequate scientific interpretation of the theory of comparative cost. By the use of these general formulas we find the coefficients of production. A consideration of their variability leads us up to a recognition of the function of the entrepreneurs and to the theory of different systems of production according as we postulate either free competition or monopoly or a socialistic regime. It is to be borne in mind that consumers are reckoning in terms of marginal utility or "ophelimity," while the entrepreneur is counting in terms of money. Some of the criticisms that I have seen might have been unnecessary if account had been taken of this distinction. A consideration of the size of industrial enterprises leads us to recognize that there exists in general a definite maximum at which the expansion of enterprises stops under a regime of free competition, there being no advantage in increasing them beyond or leaving them short of what corresponds to this magnitude. Our general formula also directs our attention to the distribution of savings among the different uses to which they can be put. From a study of the degree of facility (2*) with which savings can be turned into different species of capital a rigorous theory of rent can be deduced. The general equations show us, besides, how the economic aggregate is thrown into vibration under the action of forces which stimulate it. The study of these vibrations leads to a theory of crises. When once the economic aggregate has in this way been already apprehended it is easy to understand that the divisions into which we break up the aggregate in studying separately exchange, production, and capitalization are quite arbitrary, although they may be useful helps in study. In reality these three operations are simultaneous. If this be so it becomes absolutely necessary to consider them again as a whole after having examined them in isolation -- to make a synthesis after having analyzed the phenomena. This general conception of economic aggregate finds an analogy in the conception which an astronomer has of the solar system when he has apprehended the general equations of mechanics. It is to be borne in mind that, since any economic phenomenon requires time for its completion, the amount of goods under consideration in any given case is the quantity which is produced and consumed in a given period of time. Besides this the use of capital could not be conceived apart from the time relation. Professor Irving Fisher has developed these considerations with much ability. The general equations of the economic equilibrium are obtained on the hypothesis of a decreasing marginal utility, and it therefore becomes necessary to ask whether these equations yield results which are borne out by experience. This, indeed, is the only adequate demonstration of the propositions that political economy claims as its own and makes the subject of its discussion. The first part of the argument is of use only as drawing the conclusions from certain hypotheses, and says nothing as to their validity as statements of concrete facts. To test their validity in this respect deductions must be compared with experience; (1) because this affords the definitive proof of the hypotheses already made, which until this test be made remain probable only - a priori; and (2) because it affords a means of testing whether this means of presenting economic phenomena really exhibits the substantial bearing of the phenomena in question. So, for instance, experience teaches us in a general way that the quantity of goods demanded by consumers decreases with an increase in their price. Do or do not the general equations of the economic equilibrium lead us to this conclusion on theoretical grounds? If the question is answered in the affirmative the ground for accepting the general equations is strengthened, whilst if it is answered in the negative the general equations in question must be rejected. Many of the critics who have commented upon my Cours have not understood this to be the case; they very erroneously imagined that when thus comparing my deductions with facts I intended thereby to prove the latter. But a fact cannot be demonstrated - it must be observed; it can then be used to test the validity of a deduction. Even the simplest and most elementary facts are to be made use of in making these verifications. From a failure to appreciate this rule of procedure critics have been led to make such reflections on my work as the following. "After a long deduction from a formula he states that the truthfulness of that which is deduced can be seen at once from simpler considerations. Such overfondness for mathematical machinery strengthens the impression that exists among many that this machinery is capable only of grinding out truisms." Remarks of exactly similar tenor might be made upon the discussion of light-interference on the basis of the well-known equations of light-vibrations. But the theory of undulations does not and cannot demonstrate the phenomena of interference; on the contrary it is on the ground of these phenomena that the theory is accepted. The general equations of the economic equilibrium are not of avail for demonstrating the law of supply and demand; on the contrary, the equations which represent the chief phenomena of supply and demand are proven by experience. There is no truism in all this. The accuracy and therefore the value of a calculating machine might well be tested by an actual operation, e. g., multiplying 15 by 12 and comparing the product with the result obtained by the usual method. But this verification must not be considered a demonstration, and it must not be said that an expensive and complicated machine has been constructed for the sole purpose of multiplying 15 by 12. Another writer, Mr H.L. Moore, repeats the foregoing objection (3*) in nearly the same words. He says: "After making the complex development, he points out that substantially the same results might be obtained without the use of differential calculus. Professor Pareto cannot expect to reconcile his non-mathematical reader with this method of confusing him by telling him (sec. 56) that if he does not understand the mathematical explanations he will have all the advantage in learning the language in which they are given!" Mr Moore would convey the impression to his readers that the observation he quotes concerns this truism; but this is not the case. My observation concern those results that cannot be reached otherwise, while the inference which can be made "without the use of differential calculus" is a simple verification. Similar verifications are to be found in any treatise upon mechanics; but that such may be the case Mr Moore does not seem to realize. If the rebuke administered by this acute critic is merited in the case just cited, it is also merited in numerous other cases which seem to have escaped him, for the instances of such resort to verification in my Cours are numerous. Now it is precisely because the general formula of economic equilibrium cover a large number of economic questions which can be demonstrated in other ways, often very simple, that we take these formula to represent this whole range of the economic phenomena. For a like reason I have used every occasion to verify my theoretical deductions by statistics and history on this subject; J.S. Mill's work on logic contains several pages which it might be worth the while for some of our critics to reread. In the early stages of every science there is apt to be a good deal of reasoning about terms rather than about the things themselves. This method of procedure, however, is not entirely erroneous. Words are often the depositories of the experience of men, and so long as a new-born science has not succeeded in accumulating for itself a sufficient aggregate of direct experience it may find it advantageous to have recourse to the common fund of experience more or less vaguely represented by words. There comes a time, however, in the development of science at which the fund formed by direct experience becomes sufficient and at which the disadvantages attached to the vagueness of experience, such as is given us by everyday words, outweighs the advantages to be derived from them. This is precisely the state of affairs in political economy. I believe this science would gain a great advantage by developing a terminology of its own, just as chemistry, physics, and anatomy have done. But in this transition period many persons judge of works which are written according to the new methods as if they had been written according to the principles which have prevailed in the past. As a consequence, criticisms which I consider of absolutely no value have been made upon the terminology which I have chosen to employ in my Cours. For instance, it has seemed to me to be convenient to adopt Professor Walras' definition of capital; I have not, however, deduced any conclusions from it. If anyone should prefer a different definition, there would be no objection to his using it, and he would obtain the same results as I have if he reasoned exclusively about things and not about words alone. I should even venture so far as to say that I could rewrite the whole of my Cours, and obtain the same results, without even mentioning the term "capital," if it were worth the while to attempt the feat. In fact, the base of calculations as regards production is the budget of the producer. Here is a person who owned a ship which cost him £2000 on the first of January 1895; its value decreased to £1800 by the first of January 1896. During the year 1895 the person in question expended £1000 and received for the hire of his vessel £4100. These facts must be gathered from his budget, whatever be the form in which it appears. The equations of production in reality only formulate facts of a similar character. But among the various forms which a balance sheet can assume, there is one which is particularly suitable for use in certain theoretical deductions. Let us suppose that we are putting down the figures of our balance sheet and that we put the vessel down for £2000, the value it had on the first of January 1895. As the ship is now worth only £1800 we are obliged to charge the sum of £200 to expenses so as not to violate the form of the budget. Now, since we know that the vessel has the same value on the first of January 1895 as on the first of January of the following year, we may just as well eliminate it altogether from the balance. The vessel figures in our business only because it has rendered us a certain amount of "services" during the year 1895. The method of bookkeeping we used for the vessel may be used in the case of many other things. As it is convenient to designate these things by a name, let us call them "capitals." And let us refrain from thinking that in giving them a name we change their nature, and let us at all events not waste our time in discussing the name to be given them. If anyone prefers a different name from the one we have selected, he is free to adopt it. If it should be found convenient to state the budget in some other form than that adopted, we need not hesitate to do so, as the results will doubtless be the same. The very same thing can be considered as capital or not as capital, according to our way of looking at it when we draw up the balance sheet of production. To be capital is not to possess an objective quality analogous to specific weight, chemical constitution, etc.; it is a characteristic which depends upon the way we use a thing in the process of production. Another perfectly valueless discussion is the one on the question as to whether it is preferable to use the term "factors of production" or the term "coefficients of industry." Let us suppose that four hectares are needed to produce eighty hectolitres of corn. These four hectares are called "factors of production" of the corn. Professor Walras takes as a premise in his discussion the quantity of ground needed to give a unit of produce. In the case assumed four-eightieths or one-twentieth of a hectare is required to raise one hectolitre of corn. Professor Walras gives to this one-twentieth of a hectare the name "coefficient of industry." Now, does it not amount to the same thing to say that four hectares of ground yield eighty hectolitres of corn, or that the one-twentieth part of a hectare yields one hectolitre of corn? One must be overfond of disputing about words, to let oneself drift into endless discussions as to the best term for presenting any given fact. We might mention a great many other discussions of the same character - all similarly wanting in simple common sense. But I prefer to drop this subject and to pass on to the consideration of more serious questions. The presentation of the economic phenomenon in its entirety affords a clear comprehension of the effects of all conceivable economic organizations concerned; but it must be borne in mind that this knowledge will always remain approximate only. Science does not attempt to establish any particular method of economic organization, and it is not the business of science to do so. Science does, however, attempt to solve problems of the following kind: (1) What are the effects of a regime of free competition? (2) What are those of a regime of monopoly? (3) Those of a collectivist regime? All these questions must, of course, be treated, not from a polemical point of view, but solely for the purpose of ascertaining what results would follow upon their installation. It is especially necessary for us to discover what relation these results bear to the aggregate well being of humanity; and to do this not only a first approximation, but a second and a third, and perhaps even more, must be made, because the later approximations take account of secondary facts which are easily neglected in the earlier ones. The regimes compared may appear to yield identical results if only a first approximation be undertaken, and may differ materially in their results when reconsidered for the purpose of a second approximation. By following this line we have been able vigorously to prove that the coefficients of production are determined by the entrepreneurs in a regime of free competition precisely in the same way as a socialist government would have to fix them if it wanted to realize a maximum of ophelimity for its subjects. This proposition is one of the main points of the so-called classical political economy; but it was necessary to give this proposition precision, in order to see clearly the limits within which it holds true and what conditions it assumes as given. This was also necessary in order to obtain a general proposition showing that every indirect transfer of wealth from one individual to another is accompanied by a loss of wealth. As a result of this it appears that if a socialist government is to obtain a maximum of well being for its subjects it must modify the distribution of wealth only in a direct way - say by taxing some people for the benefit of others, or by some similar means. A second approximation will take account of the expense of putting the mechanism of free competition into full play, and will compare this expense with that necessary for establishing some other new mechanism which society may wish to test. This is the way in which an engineer would first compare two systems of machinery from a theoretic point of view, keeping to the principles of thermodynamics for steam engines; then he would make tests of friction, loss of steam power, etc., in each system. This method of approaching the subject differs substantially from that adopted by a large class of economists, who, after giving in their adhesion to a system, put forth all their power in showing its advantages and in defending it against all attacks to which it may be exposed. I once more repeat that I am far from condemning such economists, for I regard their work as one of great utility. This being the situation, I have no desire to offer a substitute for their work, but simply to add to it a purely scientific study. All the conclusions to which deductive studies founded on the general equations of the economic equilibrium can lead us must finally be verified by a careful scrutiny of facts, both present and past - that is to say, by statistics, by close observation, and by the evidence of history. This is the method of all the material sciences. Deductive studies in political economy must not be opposed to the inductive; these two lines of work should, on the contrary, supplement each other, and neither should be neglected. The incidence of duties is a special case of such alterations as the economic equilibrium undergoes when certain of its conditions are modified. The new theories give us an exact idea of the nature of the incidence of duties. In order to ascertain this with exactness we must have at hand the numerical data bearing on this incidence; but statistics have not as yet supplied them. This delays the practical application. A great advance toward the solution of the problem has been made, however, when the method has been found by which the problem is to be solved. So, for instance, if we wish to know the area of a rectangle two things are required - (1) the knowledge that the area is to be obtained by multiplying the width by the length and (2) the exact measurements of the width and the length. Geometry gives us only the former item. The laws of the distribution of wealth evidently depend on the nature of man and on the economic organization of society. We might derive these laws by deductive reasoning, taking as a starting point the data of the nature of man and of the economic organization of society. Will this work sometime be completed? I cannot say; but at present it is certain that we lack sufficient data for undertaking it. At present the phenomena must be considered synthetically, and every endeavor must be made to discover if the distribution of wealth presents any uniformity at all. Fortunately the figures representing the distribution of wealth group themselves according to a very simple law, which I have been enabled to deduce from unquestioned statistical data.(4*) This law being empirical, it may not always remain true, especially not for all mankind. At present, however, the statistics which we have present no exceptions to the law; it may therefore provisionally be accepted as universal. But exceptions may be found, and I should not be greatly surprised if some day a well-authenticated exception were discovered. Meanwhile, this law as it stands has most important theoretical results, and these resulting formula may be employed without limitations of time and place, provided the law be verified by statistics. Mathematics is employed in connection with this law, but in a totally different way from that in which has been utilized in the analytical studies considered at the outset. In those studies the complexity of the phenomena compelled us to make use of mathematics; in the case we have just been considering they present us under the forms of a simple curve the entire sum of results supplied by statistics. But in the one case, as in the other, those who are not well at home in the use of mathematics can nevertheless master the results gained through their use. In my Cours it has been possible to throw the mathematical parts into footnotes, and the text can thus be read without hindrance by persons who have no knowledge of mathematics. This law of the distribution of wealth, which has so lately been discovered, may some day be of use in the study of the different races of men in this respect.(5*) The application of the law is certainly conditioned by the heterogeneity of the population. It does not in any way prejudice other theories of the distribution of wealth, for the law is merely the synthesis of numberless statistical facts. It can be compared in some respects to Kepler's law in astronomy; we still lack a theory that may make this law of distribution rational in the way in which the theory of universal gravitation has made Kepler's law rational. NOTES: 1. Cours d'economie politique; Lusanne, F. Rouge, 1896, 2 vols. 2. I am not at all satisfied with this way of presenting my idea; but to give it more precision, without entering into a lengthy explanation, would be quite impossible without making use of mathematical symbols. The desire to keep mathematical symbols out of the text explains why in my Cours the theory of rent appears to the notes. It was impossible to give it the desired rigorousness and precisements without the employment of mathematical symbols. 3. Annuals of the American Academy, May 1897. 4. The same critic says: "A curious slip for a mathematical economist is made in the discussion of population, a slip that parallels the error of Malthus." To substantiate this he isolates a phrase which he finds in the text -- where there are no mathematics -- and gives it to the reader under the impression that to prove that the progress of wealth in England has not followed the law laid down by Malthus I furnish but this single ground of inference, viz., that between two given epochs the growth of wealth has been more rapid than that of population. He then argues at length to show that one can always make out an arithmetical progression in such form that its terms, within given limits, will be greater than those of a given geometrical progression. Without giving in detail "the complex development" of my critic's argument, it may be characterized as equivalent to the proposition that it is always possible to show that within given limits the ordinates of a straight line will be larger than those of a given curve. The reader who may not be satisfied with Mr Moore's assertion on this point, and who may be willing to take the trouble to verify the case by reference to my Cours, will find (Vol. I, page 341) the following expression for the gross income in England: R = 346.30 X (l0)^^0.01104t The following words, which explain the phrase isolated by Mr Moore, should also be read: "On voit que la raison de la progression est beaucoup plus rapide que celle qui a ete trouvee (211) pour l'augmentation de la population. C'est ce qui explique comment la richesse par tete d'habitant a augmente considerablement." Accordingly, in the text I have observed that in England wealth has grown more rapidly than population, and in the notes I have furnished the precise expression for the geometrical progression which has been followed by the growth of wealth. Is it not "a curious slip" for a critic not to have seen this? The reason why the explanation has to be sought for in the notes is simply this, - it could not be given without the use of mathematics and I desired to keep mathematics out of the text. In conclusion it may be said that it should not be deemed unnecessary to read the book one attempts to criticise. 5. This law is as follows: N = A/(x+1)a. In which N represents the number of individuals having an income greater than x or A; b is a constant which For aggregate incomes is in general zero, or very near it; a is another constant whose value lies between 1 and 2. The law applies only to incomes a little above the minimum. The form of the curve in the immediate neighborhood of this minimum income is still undetermined, for statistics do not furnish us sufficient information for its determination. Since the publication of my Cours I have examined many new statistical data, and they all verify the law which I had there formulated. The results of my later investigations have been published in the Giornale degli Economisti (Rome).

Propozycja zmian w Prawie Prasowym

Na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks karny skarbowy, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks cywilny oraz ustawy - Prawo prasowe (konfiskata korzyści, narzędzi i mienia pochodzących z przestępstwa).

Zakłada on zmianę brzmienia art.37a. Do ustawy został on wprowadzony do ustawy w 1990, kiedy nastąpiła zasadnicza zmiana prawa dotyczącego wydawców. Obecnie treść tego artykułu brzmi:

"Art. 37a. W razie skazania za przestępstwo popełnione przez opublikowanie materiału prasowego, sąd może orzec jako karę dodatkową przepadek materiału prasowego."

Proponowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmiana zakłada zmianę treści artykułu na następującą:

"Art. 37a. W razie skazania za przestępstwo popełnione przez opublikowanie materiału prasowego, sąd może orzec przepadek materiału prasowego i nośnika informacji służącego do wytworzenia tego materiału, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy"

Zwiększa to zakres możliwej kary o konfiskatę nośnika informacji służącego do wytworzenia tego materiału. Wydaje się, że chodzi w szczególności o komputer autora materiału prasowego, lub klisze na których wykonano zdjęcie zamieszczone w materiale prasowym. Duże znaczenie ma zastrzeżenie pozwalające na konfiskatę nawet w przypadku gdyby konfiskowane przedmioty nie należały do sprawcy. Zapewne chodziło o możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności wydawcę, który zatrudnia dziennikarzy na umowę zlecenie. Czy jednak tak zdecydowana regulacja była potrzebna?

Ministerstwo Sprawiedliwości daje pozytywną odpowiedź na to pytanie. W uzasadnieniu projektu ustawy twierdzi iż dotychczasowy zapis był w wielu przypadkach nieskuteczny. Wprowadzenie takiej regulacji tłumaczone jest także koniecznością realizacji Decyzji ramowej Rady UE Nr 2005/212/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie konfiskaty korzyści, narzędzi i mienia pochodzących z przestępstwa.

W projekcie podkreśla się także iż w obecnym brzmieniu zapis artykułu 37a. będzie można stosować nie tylko jako środek karny, ale także jako środek zabezpieczający.

Cała treść projektu dostępna jest na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.

Dylematy pirata, czyli manifest Parti Piratów

Na stronie Parti Piratów pojawił się manifest zawarty w pytaniu:

„Czy jeśli nie stać by mnie było na kupno płyty CD a pobrałbym ją z internetu to czy naruszam prawo do zysku producenta lub artysty? Przecież i tak bym jej nie kupił z uwagi na stan materialny przy czym art. 73 konstytucji gwarantuje mi wolny dostęp do dóbr kultury?”

Prosilibyśmy o ostateczny dowód na nie prawdziwość tego wywodu.

Nieprawdziwość tego wywodu dowieść oczywiście można. Przykład będzie zapewne najprostszy w zrozumieniu. Autor wydaje ekskluzywnie 100 płyt. Ze względu na ograniczoną podaż cena jest wysoka. Jeśli natomiast będzie można płytę pobrać za darmo w internecie wbrew woli autora, to nie osiągnie on rządanej sumy. Uwypuklony tutaj mechanizm działa jako schemat ogólny. Zwiększona podaż powoduje zmniejszenie popytu. To natomiast skutkuje mniejszym wpływem dla autora. Pamiętajmy bowiem, że nie ma on kontroli nad udostępnioną w internecie kopią swojego utworu.

Smutne jest jednostronne patrzenie na prawa autorskie przez pryzmat własnego nosa. Prawa autorskie dotyczą przecież:

1. Nie tylko autorów utworów muzycznych i słowno-muzycznych

2. Nie tylko aspektów materialnych.

To że zainteresowania osób chcących zarejestrować Partię Piratów ogniskują się wokół muzyki i pobierania jej za darmo nie pozwala na przymykanie oczu na resztę swer, które prawo autorskie bezpośrednio dotyka. Jeśli więc osoba której nie stać na kupno płyty CD pobierze ją z internetu to nie narusza tylko prawo autora do zysku z twórczości. Może on w takim przypadku naruszać także innego jego prawa. To jednak już Parti Piratów nie interesuje. Zagadnieniu autorskich praw osobistych nie poświęcają oni wogóle uwagi.

Znaczące jest też określenie tego co PP rozumie przez "nie stać". W większości przypadków chodzi bardziej o "wolałem ponieść mniejszy koszt". Skoro kupujemy komputer i płacimy za dostęp do internetu, to dokonujemy pewnego wyboru ekonomicznego. Zamiast komputera i dostępu do internetu można kupić płytę CD i posłuchać jej w odtwarzaczu CD. Skoro ktoś woli zakup czego innego to dokonał wyboru i nie może powoływać się na to, że nie było go stać.

Czy prawo własności znów będzie uspołecznione?

Nawiązując do terminologi morskiej, ostatnio wypłynął temat Parti Piratów. Jako jej organizator przedstawił się na stronie naszego koła niejaki Kaczor. Nie wiem dlaczego osoba organizująca parię polityczną dba tak skrupulatnie o zachowanie anonimowości, ale postaram się to uszanować i nie wnikać kto miesza pod adresem udostępnionym przez PP do korespondencji. W ostatnim poście poddałem analizie statut PP, w którym znalazło się kilka sformułowań dla mnie niejasnych. Dlatego z radością przyjąłem artykuł Kaczora, zamieszczony na stronie PP. Można go przeczytać pod adresem

http://www.partiapiratow.org.pl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=69

W tekście tym znalazło się kilka błędnych tez. Pierwsza związana jest z dobrami kultury. W przekonaniu Kaczora

"Dobra kultury - są to wszystkie twory człowieka, którymi dzielenie się przyczynia się do wzrostu ich wartości. (im więcej osób poznaje jakieś dzieło np. muzyczne tym ono zyskuje na wartości - staje się bardziej popularne).

Skoro dostęp ma być wolny nie może chodzić o wartość ekonomiczną. Przy wolnym dostępie do dzieła nie ma wogóle mowy o wartości ekonomicznej takiego utworu. Tak więc Kaczorowi zapewne chodziło o wartość artystyczną. Czy jednak wartość artystyczna wzrasta wraz z ilością osób które poznały utwór? Raczej należy w to wątpić. Dalej na temat dóbr kultury czytamy

"Dobrem kultury są także wszystkie dzieła oraz materiały wytworzone przy użyciu publicznych pieniędzy [...] Są one dobrem kultury z uwagi na to iż są naszą wspólną własnością (powstały z naszych pieniędzy)"

Kryterium źródła finansowania nie może przesądzać o znaczeniu utworu. Znacznie łatwiej jest zrobić szmirę, kicz, czy szkaradztwo za państwowe pieniądze niż za prywatne. Natomiast uznanie za dobro kultury "dokumentów potrzebnych do komunikacji z urzędami" jest już grubym nieporozumieniem.

Dalej czytamy

"Nowoczesne technologie komunikacji nie mogą w żadnym wypadku być narzędziem w niczyich rękach i tak jak dobra kultury jego wartość rośnie wraz z ilością ludzi który maja do tych technologii nie skrępowany dostęp."

W obecnej chwili bodaj wszystkie nowoczesne technologie komunikacji są dostępne w nieskrępowanej, acz odpłatnej formie. Dotyczy to wszystkich znanych mi form komunikacji. Gdyby nie były odpłatne, to z czasem nie mieli byśmy już nowoczesnych technologi, a jedynie stare i darmowe. Było by jak za minionego ustroju. Co prawda większość rzeczy była za darmo, ale za to na rynku nie pojawiało się nic nowoczesnego. Kolejnym sformułowaniem wyjętym z poprzedniego ustroju jest określenie iż "Patenty powinny uwzględniać interes społeczny". Jak więc wygląda uspołeczniony patent? Czy tak samo jak gospodarka uspołeczniona? Tego w zasadzie nie wiadomo, ponieważ finalne zdanie całego artykułu brzmi: "Należy rozważyć porzucenie systemu patentowego i rozważyć zmianę systemu na jakiś inny."

Partia Piratów bez szans na rejestrację

Partia Piratów co prawda jest bez szans na rejestrację, ale ponieważ jest bodaj jedyną grupą osób aspirujących do stworzenia parti politycznej skupiającej się w szczególności na prawie autorskim, pozwolę sobie poświęcić jej trochę uwagi.

Partia Piratów nie jest partią polityczną. Osoby tworzące Partię Piatów (PP) chcą zarejestrować partię polityczną, jednak dotychczas nie zrealizowały tego celu. Dostępny jest już proponowany statut przyszłej parti. Znajduje się on na stronach serwisu Parti Piratów. Dokładny adres pod którym zlokalizowano program jest następujący:

http://www.partiapiratow.org.pl/images/stories/dokumenty/statut.pdf

PP będzie zapewne pierwszą w Polsce "partią polityczną nurtu pirackiego" (art.1) (numery artykułów odnoszą się do statutu Parti Piratów). Niestety nie potrafię określić czym cechuje się nurt piracki w polityce. Także google.pl nie potrafił mi udzielić odpowiedzi na to pytanie, w większości odnajdując nurt piracki tylko w kinematografi. Być może odpowiedzią na to pytanie jest art.3 statutu, który mówi:

"1. PP jest partią czynu: tworzy programy i precyzuje cele, aby w jednolitym

działaniu wprowadzać je w życie kształtując nową rzeczywistość XXI wieku.

2. Wszystkie działania PP podporządkowane są jednej linii politycznej i

wykonywane w ramach jednolicie kierowanej akcji.

3. PP składa się z jednolitej organizacji politycznej oraz z grup

skonfederowanych i afiliowanych wspólnie realizujących ten sam program pod

jednym kierownictwem."

Stylistyka tekstu wydaje się poniekąd znajoma z minionego ustroju. W świetle tego artykułu zaskakująca wydaje się wypowiedź anonima występującego w imieniu PP, który wziął udział w dyskusji na stronie naszego koła:

"mówi się o wolności a wszystkim każe się myśleć tak samo - to się nazywa totalitaryzm"

Dość zaskakujące są postanowienia dotyczące siedziby PP (art.4), która "jest wirtualna i znajduje sie w postaci witryny internetowej

organizacji pod adresem http://www.partiapiratow.org.pl/". Pominąwszy oczywisty błąd składni, zdaje się iż sąd nie zgodzi się na określenie wirtualnej siedziby. Zaskakujące jest też ciągłe posługiwanie się terminem "organizacja" na określenie PP.

W swoim statucie PP rozróżnia "wizje" i "cele". Czym są cele statutowe w rozumieniu ustawy o partiach politycznych z 1997 roku wiadomo. Nie wiadomo natomiast czym są wizje parti politycznych. Czy są to cele o mniejszym, lub drugorzędnym znaczeniu? Kwestię pozostawiam otwartą i przechodzę do ich prezentacji (art.6 i 7)

Wizjami PP są:

1. "Danie obywatelom Polski wolności pobierania, używania, wzbogacania i rozpowszechniania dóbr kultury oraz dostępu do informacji generowanej przez administracje państwową bez żadnych opłat;"

Wizja szalenie atrakcyjna dla wszystkich tych, którzy tak jak ja chcieli by wypożyczyć z Muzeum Wojska Polskiego zbroję husarską. O ile ten pomysł przedstawiciele PP uznali by pewnie za drwinę, choć zgodny jest z ich postulatem, to ciekawe co powiedzieli by na fotografowanie obrazów w muzeach. Któż poniósł by koszt niezapłaconych biletów wejściowych do muzeów, czy teatrów? Skoro koszty te spadły by na wszystkich obywateli, to jedyny efek był by taki że płacili by nie tylko ci co korzystają z konkretnych dóbr kultury, ale wszyscy. Milowy krok w stronę socjalizmu.

2. "Równouprawnienie wszystkich obywateli Polski w życiu gospodarczym;"

Wizja jak najbardziej słusza.

3. "Reprezentowanie całego ruch społecznego obywateli Polski powstałego w wyniku głębokiego oburzenia społecznego spowodowanego dzikim, nieodpowiedzialnym i niekontrolowanym rozrostem monopoli intelektualnych w ich wszystkich formach;"

Taką reprezentację faktycznie można zakwalifikować do wizji. Nie mniej jednak jeśli taki rych powstanie, być może PP uda się przejąć zadanie reprezentowania go. Na razie na nic się nie zanosi.

4. "Gospodarka oparta na nieskrępowanym myśleniu, nieskrępowanej kulturze i bez monopoli;"

Godny uwagi jest postulat nieskrępowanego myślenia.

5. "Obrona praw obywateli Polski do ochrony życia prywatnego obywateli od podsłuchu, śledzenia i kontroli przez państwo i prywatne grupy interesów;"

Wizja jak najbardziej słusza.

6. "Społeczeństwo polskie gdzie jednostka niepodejrzana o przestępstwo ma prawo być wolna od inwigilacji;"

Wizja jak najbardziej słusza.

Teraz przejdźmy do celów

1. "Praca parlamentarna na rzecz otwartego społeczeństwa, wolności dostępu do kultury, zwalczania monopoli intelektualnych i ochrony życia prywatnego obywateli Rzeczpospolitej Polskiej oraz zapewnienie gwarancji trwałości ich istnienia;"

Już pierwszy cel zakłada utworzenie reprezentacji w parlamencie. Wysoko postawiona poprzeczka może być długo niezdobyta wobec braku umiejętności zebrania choćby tysiąca podpisów potrzebnych do rejestracji parti. Oczywiście założenie realizacji wyznaczonych sobie celów za pomocą zmiany prawa jest jak najbardziej godne pochwały.

2. "Stanie na straży praw obywateli Polski do wolności wymiany myśli, idei, kultury i informacji;"

Cel jak najbardziej słuszny.

3. "Stanie na straży prawa obywateli Polski do chronionego życia prywatnego;"

Cel jak najbardziej słuszny.

4. "Prowadzenie aktywnej działalności w zakresach kształtowania opinii publicznej, kształcenia i informacji w zakresie prawa patentowego i praw autorskich;"

Na to by mnie informowano i kształcono w zakresie prawa patentowego i praw autorskich godzę się i popieram taki cel. Nie godzę się natomiast na to, by kształtowano mnie w zakresie tego co mam sądzić na temat prawa patentowego i praw autorskich. Partia mająca w swych celach indoktrynację jest w moim przekonaniu niegodna zaufania.

5. "Przeciwdziałanie monopolom gospodarczym i ochrona prawa obywateli Polski;"

Cel jak najbardziej słuszny.

6. "Działania międzynarodowe, krajowe i lokalne na rzecz zwiększenia kontroli obywateli Polski na organizacjami, które poprzez wykorzystanie wiodącej pozycji na rynku wymuszają używanie odpłatnych technologii w celu uzależnienia od tej technologii i czerpania z tego zysków;"

Całe szczęście, że w Polsce nie ma organizacji wymuszają używanie odpłatnych technologi i to jeszcze w celu uzależnienia się od nich. Jedyna podobna instytucja jaka przychodzi mi na myśl to ZUS, choć uzależnia w inny sposób. Likwidacja ZUS jest w moim przekonaniu doskonałym pomysłem. Jeśli natomiast PP miała na myśli jakieś podmioty działające na polskim rynku, to najzwyczajniej się myli. Nikt bowiem nie zmusza do korzystania z określonego oprogramowania, czy odtwarzaczy muzyki.

7. "Szerzej nasz cele są opisane w Programie Partii Piratów."

Ten punkt może stać się kością niezgody między PP, a sądem rejestrującym ją jako partię polityczną.

Cekawe postanowienia przynoszą także zapisy odnoszące się do członków PP. Art. 12 ma następującą treść:

"Obowiązkiem wszystkich członków PP jest:

1. Zachowanie w każdej sytuacji postawy godnej Pirata Rzeczpospolitej

Polskiej.

2. Służenie Polsce, obrona i umacnianie prawa na rzecz wolnego dostępu do

kultury w Rzeczpospolitej Polskiej.

3. Nieposzlakowane postępowanie i przestrzeganie przyjętych przez Piratów

norm moralnych.

4. Popieranie programu oraz działań politycznych PP.

5. Zachowanie pełnej lojalności wobec PP, jej przywódców i jej organów

statutowych.

6. Płacenie składek członkowskich."

Na tle tego artykułu powstaje pytanie kim jest Pirat i Pirat Rzeczypospolitej Polskiej? Skoro obie nazwy pisane są z wielkiej litery więc zapewne odnoszą się do kogoś innego jak pirat i pirat obywatel RP. Stautu nie rozwiązuje tej zagadki. Dość zagadkowo brzmi także punkt piąty. Jak daleko posunięta ma być owa lojalność? Zapis ten jest tym bardziej kontrowersyjny, że następny artykuł głosi iż "Członkowie rzeczywiści zobowiązani są do [...] zdyscyplinowanego wypełniania decyzji władz statutowych PP."

Największą grandą jest art.46 statutu, który występuje przeciw obowiązującemu w Polsce prawu.

"Środki finansowe czerpie PP ze składek członkowskich, darów i darowizn oraz innych dochodów. PP może prowadzić działalność gospodarczą za pośrednictwem powołanych w tym celu przedsiębiorstw lub zaangażowania środków w inne przedsięwzięcia gospodarcze."

Ustawa o partiach politycznych mówi wyraźnie w art.24 pkt 3 iż "Partia polityczna nie może prowadzić działalności gospodarczej."

W następnej części pozwolę sobie poddać analizie program PP.

Korpus Kadetów nr 1 ze Lwowa

Od dawna nie pojawiały się na stronie żadne zdjęcia, więc pozwolę przedstawić sobie kilka fotografii wybranych z albumu ucznia Korpusu Kadetów nr1 ze Lwowa. Zdjęcia dobrane są przypadkowo i przedstawiają następujące sceny:

1. Koszary Korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie

2. Uczniowie korpusu podczas uroczystości zbiorowej z udziałem wojska na terenie Lwowa.

3. Uczniowie korpusu w ubiorach regulaminowych. Centralnie widać kadeta z typowym półsłońcem na rogatywce.

4. Zajęcia z arytmetyki w jednej z sal wykładowych.

5. Kadeci w umundurowaniu polowym z ładownicami.

6. Kadeci w pełnym ekwipunku podczas nauki strzelania z ręcznego karabinu maszynowego.

Kurs unitarny Szkoły Podchorążych Piechoty

Kurs unitarny zapewniał podstawowe wykształcenie niezbędne dla kandydatów do szkół podchorążych piechoty, kawalerii, artylerii i inżynierii. Nie oznacza to jednak, że wszyscy uczniowie szkół podchorążych przechodzili takie szkolenie. Zwolnieni byli z niego między innymi uczniowie szkoły podchorążych sanitarnych, czy saperów. Przechodzili oni kurs rekruckiego wyszkolenia piechoty w szkołach, w których później kontynuowali naukę. Z odbycia kursu unitarnego zwolnieni byli także absolwenci Korpusów Kadetów, o ile zdali egzamin na podchorążych. Niestety spora część kadetów miała z tym kłopoty. Zwolnienie dotyczyło także absolwentów dywizyjnych kursów podchorążych rezerwy, odbytych w ramach zasadniczej służby wojskowej. Początkowo dla tych dwóch grup przeprowadzano krótsze, miesięczne kursy unifikacyjne, jednak na początku lat trzydziestych zrezygnowano z nich.

Jako, że na kurs unitarny do Szkoły Podchorążych Piechoty przyjmowano kandydatów na podchorążych, kwalifikacje jakich od nich wymagano były były dosyć wysokie. Przede wszystkim byli to kawalerowie w wieku od 17 do 21 lat, którzy posiadali stosowne oświadczenie Wojskowego Szpitala Okręgowego. Od górnej granicy wieku istniały wyjątki dla osób posiadającyh określone wykształcenie fachowe, lub studia wyższe. Mogli być oni niekiedy przyjmowani nawet do 25 roku życia. Kandydaci na kurs musieli posiadać maturę, lub być absolwentami Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki w Warszawie, lub Poznaniu. Nie mogli być karani za niektóre typy przestępstw, a ich postawa musiała wskazywać na głęboki patriotyzm i silny kręgosłup moralny. Co ciekawe, wymagano także legitymowania się prawem do noszenia Państwowej Odznaki Sportowej.

Wśród kandydatów spełniających wyznaczone warunki przeprowadzano w drugiej połowie lipca egzamin wstępny. Składał się on z rozmowy kwalifikacyjnej, testu z matematyki, fizyki i wiedzy ogólnej, a także badań lekarskich i psychomotorycznych. Całość egzaminu trwała aż trzy dni. Zarówno koszt egzaminu, jak i utrzymania w jego czasie ponosili kandydaci.

Ilość uczniów przyjmowanych na kurs określał corocznie minister spraw wojskowych, a ostateczną listę przyjętych zatwierdzał komendant Szkoły Podchorążych Piechoty. Zawiadomienie o przyjęciu na kurs rozsyłane było do 1 września, a nauka rozpoczynała się 1 października. Dodatkowym warunkiem jej rozpoczęcia była wpłata w wysokości 100 zł. Przeznacza była ona prawdopodobnie na cele edukacyjne i sportowe.

Początkowo uczniowie kursu stanowili osobne klasy SPP. Sytuacja ta zmieniła się 20 października 1929, od kiedy to kurs stanowił na stałę III Baon Szkoły Podchorążych Piechoty. Początkowo kurs umiejscowiony był w Ostrowii Mazowieckiej. Jednak ze względu na rozrastające się potrzeby lokalowe szkoły podjęto decyzję o przeniesieniu kursu unitarnego do Różana, gdzie stacjonował od 15 października 1929.

Kurs unitarny trwał 11 miesięcy i dzielił się na okres rekrucki, okres wyszkolenia ogólno-wojskowego i specjalnego, oraz okres wyszkolenia taktycznego. Pierwszy z nich trwał cztery miesiące i obejmowały typowy program wyszkolenia rekruta piechoty. Wyszkolenie ogóln-wojskowe i specjalne trwało pięć miesięcy. W tym czasie uczniowie odbierali gruntowe wykształcenie teoretyczne, a także w zakresie uzbrojenia, łączności i służby saperskiej. Ostatni, dwumiesięczny okres wyszkolenia taktycznego, to także okres nauki praktycznej. W tym czasie odbywano ćwiczenia taktyczne i ostre strzelanie.

Absolwenci kursu unitarnego, którzy zdali egzamin końcowy z wynikiem pomyślnym przyjmowani byli do szkół podchorążych piechoty, kawalerii, artylerii, lub inżynierii. W związku z podjętą w szkole podchorążych nauką, składali zobowiązanie o dalszym kontynuowaniu kariery w szeregach korpusu oficerskiego danej broni. Przydział do danej szkoły podchorążych nie zależał wyłącznie od woli kandydata, ale także od jego przydatności do służby w danej broni i ilości wolnych miejsc. Ostateczne zdanie należało do tzw. komisji międzyszkolnej. Nie bez znaczenia musiały pozostawać także opłaty jakie nakładano na kandydatów do poszczególnych szkół podchorążych. Wyniosiły one 150 zł. w przypadku Szkoły Podchorążych Piechoty, czy Inżynierii; oraz 330 zł. w przypadku Szkoły Podchorążych Kawalerii, lub Artylerii. Także dalsze pobieranie nauki w wymienionych szkołach było płatne.